Primal Scream – Stone Ya To The Bone

Love, Byrds, MC5, George Clinton, Sly & The Family Stone, The Clash, Suicide, Sun Ra, King Tubby, 60s psychedelics, garage rock, funk, shoegazing, dub, acid house, disco-punk, Wild Angels*, Vanishing Point*, Out Of The Blue* and more: mix up and stir...

Όταν ο drummer των Jesus & Mary Chain, Bobby Gillespie, αποχωρούσε για να αφιερωθεί στο δικό του συγκρότημα, δεν ήταν καθόλου σίγουρο ότι η κίνηση αυτή θα του έβγαινε σε καλό. Μετά από δύο πρώτους δίσκους χωρίς ιδιαίτερο αντίκτυπο, η συνέχεια είναι γνωστή: η στιγμή της καταξίωσης των Primal Scream έρχεται το 1991 με την κυκλοφορία του “Screamadelica”, ενός βραδύκαυστου, ηδονιστικού μείγματος dance και rock, που συνδύαζε τις κιθαριστικές καταβολές τους με τον acid house πυρετό και την άνθιση της rave κουλτούρας της εποχής. Η επόμενη κυκλοφορία τους που προκαλεί μεγάλη αίσθηση είναι το “Exterminator” του 2000. Με μια στροφή - σχεδόν από το πουθενά - σε έναν επιθετικό, θορυβώδη ήχο με πολιτικές αιχμές και με αφορμή τον βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας από το ΝΑΤΟ (που σε αντίθεση με άλλους πολέμους, είχε προκαλέσει υποτονικές έως ανύπαρκτες αντιδράσεις στη μουσική σκηνή), βάζουν στο στόχαστρό τους τον «διεθνή ιμπεριαλισμό», τους «ξεπουλημένους πρώην χίπις της νέας εξουσίας» και τα «ναρκωτικά ως μέσο καταστολής» - για το τελευταίο φημολογείται ότι θα είχαν να διηγηθούν πολλές προσωπικές ιστορίες, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων ηρωίνη, speed, ecstasy, κοκαΐνη και αμφεταμίνες. Ενδιαμέσως, το 1997, είχε μεσολαβήσει το “Vanishing Point” (ο δίσκος τους που θα ξεχώριζα προσωπικά για διάφορους λόγους), στα βήματα του “Screamadelica”, με τον Gary ‘Mani’ Mounfield των Stone Roses να εντάσσεται πλέον στο γκρουπ, αναλαμβάνοντας το μπάσο. Είχε προηγηθεί το “Give Out But Don’t Give Up” (1994) με παλιομοδίτικο garage rock στυλ, αλλά και συνεργασίες με τον George Clinton (Parliament, Funkadelic), δίσκος που κατακρίθηκε για την προσωρινή εγκατάλειψη των οποιονδήποτε πειραματισμών. Εξίσου ρετρό, αλλά πιο σφιχτοδεμένο ήταν το “Riot City Blues” του 2006, ενώ στο “Evil Heat” του 2002 επιχείρησαν να δώσουν μια λιγότερο χαοτική μορφή στον ήχο του “Exterminator” επαναλαμβάνοντας τη συνεργασία τους με τον Kevin Shields των My Bloody Valentine. Το περσινό “Beautiful Future”, με την λίγο-απ-όλα λογική του, μάλλον δεν πρόσθεσε ούτε αφαίρεσε κάτι από τη συνολική εικόνα τους.


Facts/Factoids:

- Το 1992 κερδίζουν την πρώτη απονομή του Mercury Prize Award για το άλμπουμ τους Screamadelica, που συνοδεύεται από μια επιταγή αξίας 20,000 λιρών. Τα μέλη του γκρουπ βρίσκονται σε μια από τις χειρότερες φάσεις τους λόγω καταχρήσεων και αποχωρώντας χάνουν την επιταγή κάπου στο δρόμο.

- Κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων του Give Out But Don’t Give Up, το 1994, δύο μέλη του γκρουπ, ο Martin Duffy και ο Robert Young βρίσκονται σε ένα μπαρ της Νέας Υόρκης. Κάποια στιγμή αντιλαμβάνονται μια μεγάλη λίμνη αίματος να έχει σχηματιστεί πίσω από τον Martin. Θα εισαχθεί έγκαιρα στο νοσοκομείο γλιτώνοντας, χωρίς ποτέ να καταλάβει ποιος και γιατί τον μαχαίρωσε.

- Το 1997 γράφεται στον Τύπο ότι οι Primal Scream θα ακυρώσουν μια σειρά από συναυλίες τους «σε ένδειξη σεβασμού στη μνήμη της πριγκίπισσας Νταϊάνα». Την επόμενη μέρα εκδίδουν διάψευση όπου αποδίδουν τις ακυρώσεις σε τεχνικούς λόγους προσθέτοντας: «δεν έχουμε κανένα σεβασμό για την Diana Spencer ή οποιοδήποτε άλλο μέλος της βασιλικής οικογένειας».

- Το 2005, στο φεστιβάλ Glastonbury, καλούνται να στηρίξουν την πρωτοβουλία “Make Poverty History” και να βάλουν την υπογραφή τους, ακολουθώντας το παράδειγμα των υπόλοιπων συμμετεχόντων, επάνω σε ταμπλό με το μήνυμα/σύνθημα της οργάνωσης - o Bobby Gillespie σβήνει με μαρκαδόρο τη λέξη “Poverty” και γράφει στη θέση της “Israel”. Ακολουθούν δημοσιεύματα που τον κατηγορούν για αντισημιτισμό και φιλοναζισμό. Ο ίδιος εξηγεί ότι κίνητρό του ήταν να προβοκάρει σε έκφραση συμπαράστασής προς τους παλαιστίνιους, υπενθυμίζοντας τη συναυλία που είχαν διοργανώσει το 2004 μαζί με τους Spiritualized για τα παιδιά των παλαιστινιακών καταυλισμών, έχοντας αρθρογραφήσει σχετικά και στον Guardian. Αργότερα, σε συνέντευξη στο NME τον ρωτούν ευθέως: “Do you support Hamas or Hezbollah?” - “No, I support Celtic”.


Την εποχή της κυκλοφορίας του Exterminator, τον Δεκέμβρη του 1999, δίνουν συνέντευξη στον Θανάση Αθανασόπουλο του Ποπ + Ροκ. Βρίσκεται στις 3 παρακάτω σελίδες, κλικ για μεγέθυνση:




Τους Primal Scream τους ανακάλυψα λίγο μετά την κυκλοφορία του Vanishing Point - πήγαινα τότε ακόμη σχολείο. To ίδιο διάστημα αγόρασα το Screamadelica και το remix album Echo Dek και γοητευμένος από τον τρόπο που οι συγκεκριμένοι δίσκοι φάνταζαν όλο και καλύτεροι μετά από κάθε νέα ακρόαση, αφού σε έβαζαν πρώτα στο τριπ τους, έγιναν γρήγορα ένα από τα πιο αγαπημένα μου συγκροτήματα. Μαθαίνοντας έτσι το 2002, ότι θα έρθουν τελικά στο Rockwave, είχα ενθουσιαστεί. Εκείνο το καλοκαίρι όμως θα ακυρωθεί τελικά ολόκληρο το φεστιβάλ. Μερικούς μήνες αργότερα ανακοινώνεται συναυλία τους στο Ρόδον, βγάζω εισιτήρια και αναμένω με ανυπομονησία. Την προηγούμενη της εμφάνισής τους, χιονίζει για τα καλά στην Αθήνα, το στρώνει κάτω με αποτέλεσμα να κλείσει το αεροδρόμιο. Η συναυλία και πάλι ακυρώνεται. Τελικά θα κανονιστεί νέα ημερομηνία, λίγο καιρό μετά, και πάλι στο Ρόδον, χωρίς κάποιο απρόοπτο αυτή τη φορά. Όμως... τα φώτα χαμηλώνουν, τα μέλη του γκρουπ ανεβαίνουν στη σκηνή, ανάμεσά τους και ο Kevin Shields με τη φουντωτή αλά 80s χαίτη. Ογκώδης ήχος, γκάζια στο τέρμα και κάπου εκεί παρατηρούμε τον Bobby Gillespie, σχεδόν τρεκλίζοντας, με βλέμμα lost-in-space, σαν ηθοποιός ταινίας όπου το ανθρώπινο είδος έχει καταληφθεί από εξωγήινους, να απαγγέλλει μηχανικά τους στίχους ρίχνοντας παγωμένα βλέμματα στο ταβάνι, στο πάτωμα και στο κοινό (ή μήπως στο κενό;). Όταν φτάνουν στο encore, δεν αντέχει άλλο, κάθεται στο πάτωμα με τα πόδια του να κρέμονται από τη σκηνή, δίνοντας την αίσθηση ότι θα προτιμούσε να είναι κάπου αλλού ξαπλωμένος, βλέποντας ίσως μωρά να μπουσουλάνε στο ταβάνι.


Στις 4 Ιουλίου, στο γήπεδο Τάε-Κβον-Ντο, προσέρχομαι σίγουρα με πολύ λιγότερο ενθουσιασμό, αλλά αρκετό ενδιαφέρον, για να παρακολουθήσω το σετ τους που θα διαρκέσει περίπου μια ώρα. Μετά από ένα μάλλον αμήχανο ξεκίνημα και με τον ήχο να μη βοηθάει καθόλου, αφήνοντας μόνο τα φωνητικά να ακούγονται καθαρά μέσα σε μια χασμωδία αντηχήσεων στο κλειστό γήπεδο, σταδιακά και με σημείο καμπής μια εξαιρετική εκτέλεση του Deep Hit Of The Morning Sun, αρχίζουν να παίρνουν τα πάνω τους και να γίνονται όλο και πιο δυναμικοί, κυρίως στα κομμάτια που απομακρύνονται από τις στουντιακές τους φόρμες και δίνουν περιθώρια για αυτοσχεδιασμό. Ακόμη και το “Suicide Bomb” που δε γέμιζε το μάτι στον τελευταίο δίσκο τους, ακούγεται εδώ πολύ πιο δυνατό και ακόμη περισσότερο η συνέχεια με τα Movin’ On Up (χωρίς τα προηχογραφημένα γκόσπελ χορωδιακά φωνητικά που χρησιμοποιούσαν σε παλιότερα live), Rocks, Exterminator, Swastika Eyes κ.ά. Θα κλείσουν με το Accelerator, ακολουθούμενο από ένα δυνατό πεντάλεπτο feedback από κιθάρες, δείγμα του ότι δε θα έπαιζαν encore - δεν το επέτρεπαν εξάλλου και τα χρονικά περιθώρια που τους είχαν δοθεί. Ήταν μια σχετική αποζημίωση για τις προηγούμενες (μη) εμφανίσεις τους, με ίσως μοναδική παραφωνία το παράταιρο του να ακούγονται στίχοι περί “military-industrial illusion of democracy” και “satellite sickness, TV junk - no civil disobedience, no civil disobedience” με τη συνοδεία διαφήμισης γνωστού αναψυκτικού-χορηγού που-πάει-με-όλα σε διαρκή επανάληψη σε μεγάλη οθόνη πάνω από τη σκηνή.


Ακολουθεί ένα podcast με αποσπάσματα από b-sides, remixes & rarities:

Primal Scream – Stone Ya To The Bone (info + d/l link) [Play now]

1. Velocity Girl
2. Screamadelica
3. Jailbird (Dust Brothers Mix)
4. The Big Man & The Scream Team Meet The Barmy Army Uptown (Full Strength Fortified Dub)
5. Know Your Rights
6. Rebel Dub
7. Wise Blood
8. The Revenge Of The Hammond Connection
9. When The Kingdom Comes
10. Stone Ya To The Bone

Velocity Girl
Από τις πρώτες τους ηχογραφήσεις, με διάρκεια κάτι περισσότερο από ένα λεπτό και επιρροές από Byrds. Με αυτό ξεκινούσε η ιστορική κασέτα του περιοδικού NME, C86.

Screamadelica
Δε βρίσκεται στο ομώνυμο άλμπουμ του ’91, αλλά στο “Dixie Narco” EP, που κυκλοφόρησε ένα χρόνο αργότερα. Στο ίδιο ύφος tripped-out electro-psychedelica με κομμάτια όπως το Come Together.

Jailbird (Dust Brothers Mix)
Πρόκειται για τους Chemical Brothers, πριν ακόμα μετονομαστούν έτσι για να ξεχωρίζουν από τους συνονόματους αμερικανούς παραγωγούς. Διατηρώντας ελάχιστα στοιχεία από το πρωτότυπο, θα το μετατρέψουν σε άλλο ένα mid-90s big beat σφυροκόπημα.

The Big Man & The Scream Team Meet The Barmy Army Uptown (Full Strength Fortified Dub)
Από μια ελάχιστα γνωστή συνεργασία τους, κάτι σαν side-project, με τον συγγραφέα Irvine Welsh (The Acid House, Trainspotting) και το label της On-U Sound, κυκλοφόρησε με αφορμή τη διεξαγωγή του Πανευρωπαϊκού Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στην Αγγλία το 1996. Ο Welsh απαγγέλλει τον μισο-μεθυσμένο υβριστικό μονόλογο ενός οπαδού της εθνικής ομάδας της Σκοτίας.

Know Your Rights
Διασκευή στο κομμάτι των Clash (εμφανώς μουσικών τους ειδώλων), b-side στο single Kowalski.

Rebel Dub
Στο Star από το “Vanishing Point” συνεργάζονταν με τον θρυλικό Augustus Pablo (2 μόλις χρόνια πριν αυτός πεθάνει) που παίζει τη χαρακτηριστική του μελόντικα και τους Memphis Horns (το horn section της Stax Records, έχοντας συνοδεύσει ονόματα όπως ο Isaac Hayes και ο Otis Redding). Σε αυτή την απογυμνωμένη instrumental εκτέλεση, η μελόντικα και οι τρομπέτες πλαισιώνονται από τα tablas του Pandit Dinesh.

Wise Blood
Από το εξαιρετικό remix album “Echo Dek”, αποτελούμενο από σκοτεινές dub versions των κομματιών του “Vanishing Point” δια χειρός Adrian Sherwood - εδώ ακούγονται σαμπλαρισμένα φωνητικά του Prince Far I, από το “Quante Jubila”.

The Revenge Of The Hammond Connection
B-side στο Kill All Hippies, σε τελείως διαφορετικό στυλ, κυκλοφόρησε σαν tribute στον Curtis Mayfield λίγους μήνες μετά το θάνατό του.

When The Kingdom Comes
B-side του Accelerator, έγινε για ένα διάστημα live standard στις συναυλίες τους.

Stone Ya To The Bone
B-side στο Country Girl, με ένα πολύ δυνατό riff, έμεινε ανεξήγητα έξω από το Riot City Blues.