μικρά (10): από συνεντεύξεις

- Ποια ήταν η πρώτη φορά που, παιδί ακόμα, στήσατε μια παράσταση;
- Ήταν στην Κατοχή, τόσο παλιά! Για κάποιο λόγο είχα μείνει μόνη μου στο σπίτι, προφανώς κάπου είχαν πεταχτεί για λίγο οι γονείς μου. Ξαφνικά χτυπάει το κουδούνι, ανοίγω και βλέπω έναν Ιταλό που άρχισε κάτι να μου λέει στα ιταλικά. Τον κοιτάω και λέω μέσα μου «αυτός είναι Μακαρονάς, εχθρός. Τι θα κάνω τώρα;». Του κάνω νόημα, κλείνω την πόρτα, τρέχω και βάζω τη ρεπούμπλικα του μπαμπά μου, παίρνω τη μαγκούρα του και φοράω και την καμπαρντίνα του που κρεμόταν πίσω. Μετά, ξανανοίγω την πόρτα και του λέω στα ελληνικά: «Άκου να σου πω, παλιομακαρονά. Εγώ είμαι ο Καλογερόπουλος και αν δεν φύγεις αμέσως, δεν σε βλέπω καλά». Ο άνθρωπος είδε ένα μεταμφιεσμένο πιτσιρίκι και σηκώθηκε κι έφυγε. Εγώ όμως ήμουν σίγουρη ότι τον έπεισα και τον φόβισα.
(Ξένια Καλογεροπούλου στο Ποντίκι, 04.02.10)

- Το «Νησί της Αφροδίτης» το είχε απορρίψει η λογοκρισία, εγώ ήμουν διαγραμμένος, ξέρεις πώς σώθηκε; Το ’59 όταν χαλάρωσαν κάπως τα πράγματα, μου είπε ο Μπορίς Πολεβόι, πρόεδρος της Ενωσης Συγγραφέων: «Φέρε το ίσως μπορεί να ανέβει». Το έδωσε στον Κομισαρζέφκσι, έναν πολύ δυνατό σκηνοθέτη τότε και πολύ έξυπνο. Υπήρχε στο Μάλι Τεάτρ η Βέρα Πασέναγια, σαν να λέμε η Κοτοπούλη της Ρωσίας, εβδομηντάρα τότε, δεν έβρισκε μεγάλο ρόλο να παίξει. Της λέει αυτός υπάρχει ένας ρόλος της μάνας ενός αγωνιστή της Κύπρου που παλεύει τον αγγλικό ιμπεριαλισμό. Το διάβασε αυτή και τρελάθηκε, αλλά πώς να ανέβει αφού εγώ ήμουν διαγραμμένος. Αυτή ήταν φίλη της γυναίκας του Χρουστσόφ, τον παίρνει λοιπόν απευθείας τηλέφωνο. Με το παιδιάστικο νάζι της μεγάλης πρωταγωνίστριας –τώρα σοβαρά σου μιλάω˙ μου τα διηγήθηκε η ίδια αργότερα– λέει: «Σύντροφε Νικήτα βρήκα επιτέλους και εγώ ένα έργο να παίξω η καημένη και δεν με αφήνουν», λες και ήταν η τελευταία της σειράς και μιλάμε τώρα για κλασική του ρωσικού θεάτρου. «Ποιος δεν σας αφήνει, πείτε μου ποιος, να τον σκίσω». «Να ο συγγραφέας είναι ένας Έλληνας πολιτικός πρόσφυγας που τον έχουν διαγράψει εκεί στην Τασκένδη, εγώ είμαι ηθοποιός, δεν τα καταλαβαίνω αυτά τα πράγματα». «Γιατί, τα καταλαβαίνω εγώ;», της λέει ο Χρουστσόφ (γέλια). «Παίχτε το έργο και όποιος σας μιλήσει να τον παραπέμπετε σε εμένα». Την άλλη μέρα με φωνάξανε στο Μάλι Τεάτρ να υπογράψω το συμβόλαιο και αρχίσανε τις πρόβες. Μέσα σε ένα μήνα ξαναέγινα ένδοξος. Το έργο έγινε θρίαμβος, έφτασε να παίζεται σε 170 θέατρα σε όλη τη Σοβιετική Ένωση. Με φωνάξανε ως υποψήφιο για το Βραβείο Λένιν, με τον όρο να δεχθώ την αποκήρυξη του Ζαχαριάδη ή αλλιώς να γίνω Σοβιετικός υπήκοος. Αρνήθηκα.
(Αλέξης Πάρνης στην Καθημερινή, 25.10.09)

- Τις φωνές σας με ποια κριτήρια τις επιλέγετε;
- Ποιες φωνές;
- Τους τραγουδιστές που συνεργάζεστε μαζί τους. Τι προσόντα πρέπει να έχουν;
- Ναι. Να τραγουδούν καλά και να μην έχουν τραγουδήσει ξανά, ως επί το πλείστον. Μοιάζω σαν αυτούς που κάνουν τους χολιγουντιανούς σκηνοθέτες, που συλλέγουν ηθοποιούς για τον Χριστό. Πρέπει να μην είναι γνωστοί. Δεν μου αρέσουν οι γνωστοί τραγουδιστές. Εκτός αν έχουν μία πολύ έντονη προσωπικότητα, όπως είναι η Μαρία Φαραντούρη. Ύστερα, να είναι ερωτικοί. Δηλαδή να έχουν έλξη. Από τη φύση τους. Και η άλλη δουλειά είναι δικιά μου, το πώς θα τραγουδήσουν. Και δεν θέλω να τραγουδήσουν μετά από εμένα άλλη μουσική. Είμαι λίγο-πολύ, όπως σας είπα, σαν τους χολιγουντιανους πράκτορες που ζητάνε ηθοποιούς για τον ρόλο του Χριστού. Υπογράφουν οι ηθοποιοί που θα παίξουν τον ρόλο του Χριστού ότι για δέκα, δεκαπέντε χρόνια μετά δεν πρόκειται να παίξουν στο σινεμά. Διότι δεν νοείται να παίζεις τον ρόλο του Χριστού και μετά να εμφανίζεσαι λατίνος εραστής ή γκάνγκστερ. Λοιπόν, το ίδιο κι εγώ. Δεν μου αρέσει να τραγουδάνε μετά από εμένα κατά τρόπο που δεν θα ήθελα.
- Εδώ θα 'θελα να σας θυμίσω το έργο σας «Ο οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης»...
- Α, εκεί είχαμε κάποιον Κύπριο!
- Τον Ευτύχιο Χατζηττοφή.
- Τον Χατζηττοφή! Αυτός ήταν πολύ σπουδαίο παιδί!
- Τι απέγινε;
- Αυτός δουλεύει στην Τράπεζα. Αυτός μ' αρέσει πάρα πολύ! Είναι σοβαρότατο παιδί και τραγουδάει εξαίσια. Και προπαντός τραγουδάει εξαίσια στο άλλο έργο μου, το «Χωρίον ο πόθος». Εκεί είναι σπουδαίος. Πιο σπουδαίος. Γιατί στο «Μεθυσμένο κορίτσι» ήταν ακόμη λιγάκι ανώριμος. Αλλά στο «Χωρίον ο πόθος» είναι έκτακτος. Αυτός έφυγε και παντρεύτηκε και, προς τιμήν του, δεν έκανε μετά τραγούδι και πήγε να δουλέψει στην Τράπεζα. Είναι υπάλληλος της Τραπέζης και μένει κάπου στο Μενίδι. Όχι, στο Κρανίδι. Πολύ σπουδαίο παιδί. Αυτός μ' αρέσει.
(Μάνος Χατζιδάκις στον Χρήστο Μακρή (1984), αναδημοσίευση στην Ελευθεροτυπία, 23.10.09)